Wel of geen zwarte pieten? Voor veel scholen is het lastig om hierin een standpunt te nemen zonder mensen voor het hoofd te stoten. En hoe communiceer je dan de keuze naar ouders en kinderen? Tom bekijkt dit complexe probleem door een HoM-bril en dit levert verrassende inzichten op.

Zwarte piet 

Wat te doen als de oplossing voor een probleem niet direct duidelijk is? Dit zou het startpunt moeten zijn voor bewust, doordacht gebruik van de intelligente gedragingen die wij Habits of Mind noemen. Nu ga ik mij echt niet mengen in de zwarte pieten discussie. Des te interessanter vind ik het om dit probleem, waarvan de oplossing niet direct helder is, te beschouwen met een HoM bril. Het gaat mij er niet om wat er gedacht wordt, maar hoe er gedacht wordt.

Het is in de discussie lang gegaan om de beste en meeste argumenten te bedenken die de eigen mening kracht bijzet. En is dat ook niet gewoon in een discussie? Helder en precies communiceren is zeker een intelligente gedraging. Echter, de oplossing voor dit probleem lijkt niet dichterbij te komen omdat het nu meer lijkt aan te komen op doorzetten. Behendigheid/vaardigheid in een HoM als deze betekent dat je situaties herkent waarin het gedrag zeer wenselijk is maar ook waar het zijn doel voorbijschiet. Dit zeggende: wat is het doel? Willen we wel allemaal een oplossing? Wat is het werkelijke probleem? (ontdekken van problemen en vragen stellen) Andere HoM zijn dus zeker gewenst in deze discussie. We zullen het waarschijnlijk snel eens zijn dat, als we meer luisteren met begrip en empathie, het probleem beter begrijpen en vragen stellen, we impulsiviteit beter managen en wat flexibeler denken, de oplossing dichterbij komt.

Maar hoe? En hier gaat het uiteraard om. Kinderen uitrusten met dat denkgereedschap om problemen van de toekomst op te lossen. En deze problemen zullen, dit is geen moeilijke voorspelling, nog complexer zijn dan de pietendiscussie. Eenvoudige denkmodellen of denkroutines (making thinking visible) kunnen soms al heel wat uithalen. Wat dacht je van de volgende Venndiagram om denken zichtbaar te maken en flexibel denken te bevorderen?

En zullen kinderen dan niet vrij snel in de gaten krijgen dat de oplossing in het midden ligt? Daar waar mensen overeenkomen? Of zoals ik ooit iemand hoorde zeggen: kies voor een probleem met slechts 2 opties de 3e optie…

Tom Witjes